MBO Cultuurkaart krijgt meerjarig vervolg

De MBO Cultuurkaart krijgt vanaf dit jaar voor de komende vier jaren een vervolg. Dat heeft minister Bruins aan de Tweede Kamer bekendgemaakt. Hiermee kunnen studenten met korting bijvoorbeeld musea, theatervoorstellingen of concerten bezoeken. Dit besluit is genomen nadat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de MBO Cultuurkaartpilot van 2023-2024 uitvoerig heeft laten onderzoeken door onafhankelijk onderzoeksbureau ResearchNed.

Het onderzoek toont aan dat de MBO Cultuurkaart een impuls is voor onderwijs, cultuur en burgerschap binnen het beroepsonderwijs. Uit het onderzoek kwamen drie voornaamste conclusies naar voren:

1. De Cultuurkaart stimuleert de inzet van kunst en cultuur in het mbo onderwijs wat bijdraagt aan de professionele en persoonlijke ontwikkeling van de student.
2. Door de Cultuurkaart produceren culturele instellingen meer passend aanbod.
3. De Cultuurkaart leidt tot meer deelname aan culturele activiteiten door de mbo studenten.

MBO Cultuurkaart activiteit kost gemiddeld 12 euro en bereikt zowel stad als platteland
Met het onderzoek heeft het ministerie van OCW aangetoond dat kunst en cultuur een belangrijke schakel is in de burgerschapsopdracht van het middelbaar beroepsonderwijs. 78% van alle bekostigde mbo-instellingen (43 BRIN-hoofdvestigingen) heeft deelgenomen aan de pilot. Samen hebben deze mbo-instellingen voor ruim 263.000 mbo-studenten (53% van de totale populatie) cultuurkaartbudget vrijgemaakt en aangevraagd. Daarmee is aangetoond dat de Cultuurkaart het potentieel heeft om een breed bereik te realiseren. Vanaf 2025 zal de CJP Cultuurkaart na de succesvolle pilot, net als in het voortgezet onderwijs, ook in het mbo beschikbaar zijn.

De Cultuurkaart wordt door het overgrote gedeelte van de vo en mbo scholen (ruim 90%) ingezet als matchingsinstrument. De eigen inleg van de school (11,50 per student) wordt dan vermeerderd met een bijdrage van OCW van minimaal € 5,75 per student. Dit bedrag van minimaal € 17,25 per student kan worden uitgegeven door de school aan culturele activiteiten op school of daarbuiten. Ook verschillende gemeentes zoals Groningen, Almere, Den Haag en Hardenberg dragen bij waardoor het bedrag per deelnemer hoger wordt.

Met de Cultuurkaart in het vo en mbo zijn er in 2024 zo’n 1,3 miljoen culturele activiteiten ondernomen. Deze activiteiten vinden in het hele land plaats. De gemiddelde prijs per activiteit per student/leerling ligt op zo’n 12 euro. De MBO Cultuurkaart werd tijdens de pilot het meest aangevraagd in Groningen, Friesland, Overijssel, Oost-Gelderland en Den Haag. De zuidelijke provincies Zeeland, Brabant en Limburg scoorden onder het gemiddelde.

Geschiedenis MBO Cultuurkaart
De MBO Cultuurkaart werd in 2016 geïntroduceerd als samenwerking tussen Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) en Stichting CJP. De kaart was toen een CJP kortingskaart zonder cultuurbudget. Na een kamerbrede ondersteunde motie in 2020 om de Cultuurkaart te behouden, is er in 2023 en 2024 een pilot gestart voor een MBO Cultuurkaart met budget. De pilot is zeer succesvol verlopen, waardoor vanaf 2025 de MBO Cultuurkaart een structureel vervolg krijgt. Het Landelijke Kenniscentrum voor cultuureducatie en amateurkunst (LKCA) is kennispartner van de MBO Cultuurkaart. Het volledige onderzoek naar de pilot MBO Cultuurkaart door ResearchNed is hier terug te lezen.

Conclusies vanuit het onderzoeksrapport van ResearchNed over de doelstellingen van de MBO Cultuurkaart:

Een impuls voor de inzet van kunst en cultuur in het mbo
De MBO Cultuurkaart heeft het cultuuronderwijs binnen mbo-instellingen een boost gegeven. Door het budget wordt het mogelijk gebruik te maken van het diverse, gespecialiseerde professionele aanbod van culturele aanbieders. Docenten integreren deze activiteiten vaak in het burgerschapsonderwijs, wat studenten niet alleen inspireert maar ook hun sociale en maatschappelijke vaardigheden versterkt. Voor veel mbo’ers is de activiteit met of in de klas een eerste kennismaking met kunst en cultuur, en daarmee levert het ook een belangrijke bijdrage aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. De culturele activiteiten helpen hen bovendien om maatschappelijke thema’s zoals inclusie, diversiteit en democratie beter te begrijpen. Scholen zien dat deze activiteiten niet alleen de betrokkenheid van studenten vergroten, maar ook de groepsdynamiek verbeteren.

Meer passend aanbod voor mbo door culturele instellingen
Gedurende de pilot MBO Cultuurkaart zijn culturele instellingen gestimuleerd om beter passend aanbod te ontwikkelen, dat aansluit bij de opleidingscontext en interesses van mbo-studenten. Er zijn zeer succesvolle samenwerkingen ontstaan tussen mbo-scholen en culturele instellingen. Deze hebben geleid tot educatieve projecten zoals technische workshops, theatervoorstellingen over maatschappelijke vraagstukken en creatieve programma’s rondom ondernemerschap. Dit aanbod is relevant, innovatief en sluit aan bij zowel de beroepsgerichte vakken als de persoonlijke ontwikkeling van studenten.

Inclusieve toegang tot cultuur voor alle mbo-studenten
Een belangrijke opbrengst van de MBO Cultuurkaart is ook de inclusieve werking van het CJP-lidmaatschap, de gratis kortingspas voor alle studenten. De kortingen verlagen de financiële drempels voor culturele deelname voor alle studenten door heel Nederland. Hierdoor krijgen ook studenten die het financieel minder hebben, of voor wie het niet vanzelfsprekend was, toegang tot culturele activiteiten. Dit draagt bij aan gelijke kansen en een inclusieve leeromgeving. De CJP geeft studenten de mogelijkheid om zich buiten hun comfortzone te begeven, nieuwe interesses te ontdekken en hun horizon te verbreden. Ouders, docenten en studenten waarderen de CJP als een kans om op een laagdrempelige manier met kunst en cultuur in aanraking te komen.